Πώς δημιουργείται τοξικότητα στις σχέσεις

Σε ένα προηγούμενο άρθρο (το οποίο μπορείς να δεις εδώ: Σχέσεις-Όταν σταματάει ο θαυμασμός), μιλήσαμε για το πώς μπορεί να σταματήσει ο αρχικός θαυμασμός που νιώθει ένα ζευγάρι στην αρχή της γνωριμίας τους, κατά τη διάρκεια της σχέσης του.

Σήμερα θα πούμε για ένα άλλο θέμα που είναι παραπλήσιο σε αυτό. Για τη δημιουργία τοξικότητας. Επειδή παρατηρούμε, ότι στην κοινωνία μας πολλές φορές, υπάρχουν παράπονα πώς κάποιοι σύντροφοι είναι τοξικοί.

Η τοξικότητα βέβαια είναι δύο ειδών.

Υπάρχει η πραγματική τοξικότητα που έχουν ορισμένοι χειριστικοί άνθρωποι και η τοξικότητα που μπορεί να δημιουργηθεί χωρίς να υπάρχει προηγουμένως λόγος.

Η πρώτη περίπτωση είναι κάτι που βρίσκεται όντως σε ορισμένους ανθρώπους, εξαιτίας της ατελούς προσωπικότητας που έχουν και η οποία φυσικά πηγάζει από μία κακή κοινωνική εκπαίδευση του παρελθόντος.

Αυτό δημιουργεί ανασφάλεια και φόβο σε αυτούς τους ανθρώπους, σε σημείο να μην μπορούν να ωριμάσουν και να ενηλικιωθούν με φυσιολογικό ρυθμό, οπότε και συμπεριφέρονται πάντα εγωκεντρικά, σαν παιδιά που αποποιούνται των ευθυνών τους, εναποθέτοντας την ευθύνη της ομαλής εξασφάλισης της πορείας τους στη σιγουριά και την ασφάλεια των γονιών τους.

Οπότε μεγαλώνοντας, αρνούνται να ξεφύγουν από αυτό το μοτίβο, μεταφέροντας αργότερα αυτή την αποποίηση των ευθυνών και στους ίδιους τους συντρόφους τους.

Δεν ξέρουν την έννοια της συνεργασίας, καθώς μία συνεργασία εμπεριέχει ισάξια ευθύνη από όσους συνεργάζονται. Βλέπουν το σύντροφό τους σαν αντίπαλο, ο οποίος μέσα τους μεταφράζεται σαν ο αίτιος που θέλει να τους βγάλει από αυτή τους την κατάσταση. Άρα και σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση ή πίεση, ο σύντροφος τους μετατρέπεται μέσα τους σαν εχθρός που πρέπει να του εξουδετερώσουν τις αντιλήψεις του, καθώς τους επιδεινώνει το φόβο ότι θα πρέπει να επωμιστούν ευθύνες.

Επειδή όμως κατά τα άλλα είναι οπτικά και εμφανισιακά ενήλικες, δημιουργούν μπέρδεμα στην αρχή της γνωριμίας μιας σχέσης, παραπληροφορώντας τον υποψήφιο σύντροφό τους. Μπορεί κάτω από φυσιολογικές συνθήκες χωρίς να υπάρχει πίεση, να φερθούν φυσιολογικά και μάλιστα ελκυστικά προς έναν άλλον υποψήφιο σύντροφο.

Κατά τη διάρκεια όμως της πορείας αυτής της σχέσης, καθώς δημιουργούνται αντιπαραθέσεις και καθώς αρχίζουν να ανατέλλουν ενδείξεις ανάληψης υπευθυνότητας, βγαίνει από μέσα τους η παιδική τους ανασφάλεια και αρχίζουν να διεκδικούν με ανώριμο τρόπο, όπως ακριβώς τα παιδιά, στο να κυριαρχήσουν οι δικές τους γνώμες και αντιλήψεις, που τους κρατούν σταθερά στην προσωπικότητα και την κατάσταση που έχουν.

Μάχονται όσο μπορούν, προσπαθώντας να αποτρέψουν το σύντροφό τους να κυριαρχήσει στη γνώμη τους.

Ο σύντροφος τους από την άλλη, βρίσκεται σε μεγάλη απορία και έκπληξη στην φανέρωση αυτής της συμπεριφοράς, καθώς δεν μπορεί να καταλάβει το γιατί, επειδή στην αρχή δεν έδειχνε κάτι τέτοιο. Αποτέλεσμα είναι να απογοητεύεται και εντέλει να πάψει να ελπίζει, δημιουργώντας και ποτίζοντας ένα χάσμα μεταξύ των συντρόφων με την ανάλογη κατάληξη.

Αυτό το είδος τοξικότητας θα λέγαμε, είναι η απλή μορφή της. Είναι κάτι που προϋπάρχει στον έναν ή και στους δύο συντρόφους και απλά φανερώνεται κάτω από τις ανάλογες συνθήκες. Αναγνωρίζεται εύκολα στην πρώτη κιόλας πίεση ή αντιπαράθεση.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο είδος τοξικότητας. Μία μορφή, η οποία μπορεί να βρεθεί ακόμα και σε ανθρώπους που δεν είναι θα λέγαμε τοξικοί. Δημιουργείται κατά τη διάρκεια μιας σχέσης, χωρίς να υπάρχει καμία προϋπόθεση από αυτές που είπαμε παραπάνω. Στηρίζεται σε αρχέγονες αντιλήψεις, οι οποίες είναι αποθηκευμένες πάρα πολύ καλά στο πρωτόγονο μέρος του εγκεφάλου μας το ερπετοειδές.

Αυτό το μέρος του εγκεφάλου όπως σας είπα και σε προηγούμενο άρθρο, είναι το πρώτο που δημιουργείται και μέσα του εμπεριέχει όλες τις πληροφορίες και όλους τους μηχανισμούς, οι οποίοι χρειάζονται για να μας κρατήσουν στη ζωή.

Τα δεδομένα σε αυτό το σημείο του εγκεφάλου είναι πολύ λίγα αλλά βάσιμα και είναι εγκατεστημένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να ενεργοποιούνται αυτόματα κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες που θα τα κάνει να ενεργοποιηθούν. Είναι τόσο ισχυρά, που όταν ενεργοποιηθούν αυτά, απενεργοποιούνται τα δεδομένα του υπολοίπου εγκεφάλου, σε σημείο να μην μπορεί να υπάρξει λογική σκέψη.

Ενεργοποιούνται αυτόματα και ασυνείδητα. Και αυτό, είτε για να προστατευτούμε αυτόματα από μία απειλή, είτε για να διαιωνιστεί το είδος μας, χωρίς να μεσολαβήσει η καθυστέρηση της ανάλυσης σκέψεων, που μπορεί να αποβεί μοιραίο ως προς την επιβίωσή μας και να αποτραπεί η διαιώνιση του είδους μας.

Σε αυτό το αρχέγονο λοιπόν μέρος του εγκεφάλου, βρίσκεται και μία λειτουργία που μας ωθεί προς την απόκτηση συντρόφου και τη διαιώνιση του είδους μας.

Τα δεδομένα αυτά, είναι τοποθετημένα με διαφορετική προτεραιότητα στον ανδρικό και στο γυναικείο εγκέφαλο.

Ο ανδρικός εγκέφαλος, ωθεί τον άνδρα σε διαφορετική κατεύθυνση από ότι ωθεί ο γυναικείος εγκέφαλος τη γυναίκα.

Όπως σας είπα στο προηγούμενο άρθρο, η ασυνείδητη τάση ενός άντρα, είναι να μπορέσει να επιβιώσει, έχοντας την ικανότητα να αντιμετωπίσει ο ίδιος δύσκολες συνθήκες. Για αυτό το σκοπό είναι εφοδιασμένος με ένα κατάλληλο οργανικό και μυοσκελετικό σύστημα, που θα το επιτρέψει να το κατορθώσει.

Ως προς το θέμα της διαιώνισης του είδους, κατευθύνεται στο να θέλει να διαμοιράσει το σπέρμα του ανάμεσα σε πολλά θηλυκά, για αυτό και είναι εφοδιασμένος με ένα ορμονικό σύστημα που μπορεί να του το επιτρέψει. Έχει επίσης την τάση να θέλει να διαφυλάξει την οικογένειά του κάνοντας ότι χρειάζεται για την επιβίωση της.

Οι αρχέγονες λειτουργίες του ανδρικού ερπετοειδούς εγκεφάλου, είναι απλές και λίγες. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το γυναικείο ερπετοειδή εγκέφαλο. Είναι καταπληκτικά πιο πολύπλοκος, εφοδιασμένος με περισσότερες λειτουργίες ώστε να έχει την ικανότητα να προστατεύει τα δεδομένα που υπάρχουν μέσα σε αυτόν.

Ένας γυναικείος εγκέφαλος πληροφορεί τη γυναίκα, ότι δεν μπορεί να επιβιώσει μόνη της ανάμεσα σε δυσμενείς συνθήκες όπως ένας άντρας. Δεν έχει την κατάλληλη κατασκευή για αυτό το σκοπό. Οπότε στηρίζει την επιβίωση της στον ισχυρό οργανισμό του άντρα, που έχει το κατάλληλο λειτουργικό για αυτή τη δουλειά.

Επίσης ως προς τη διαιώνιση του είδους, η τάση του αρχέγονου γυναικείου εγκεφάλου, είναι η απόκτηση απογόνων και η διαφύλαξη τους από ένα ισχυρό αρσενικό.

Για αυτό το σκοπό, οδηγείται στο να ξεχωρίσει ένα ισχυρό αρσενικό, το λεγόμενο Α-αρσενικό, με το οποίο θα μπορέσει να αποκτήσει υγιής απογόνους και θα εξασφαλιστεί από αυτό το αρσενικό η επιβίωση και της ίδιας και των απογόνων της.

Υπάρχει όμως ένα θέμα εδώ.

Ο γυναικείος εγκέφαλος γνωρίζει την φυσική τάση του του άνδρα στο να διαμοιράζει το σπέρμα του ανάμεσα σε πολλά θηλυκά, κάτι το οποίο δημιουργεί μέσα της απειλή για την επιβίωση της ίδιας και των απογόνων της. Οπότε και είναι εφοδιασμένη με ένα πολύπλοκο σύστημα μηχανισμών που θα μπορέσει να διαχειριστεί το σύντροφό της με τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίσει ότι θα μείνει μόνο σε εκείνη και τους απογόνους της.

Για αυτό το σκοπό προσπαθεί με πολύ περίτεχνο τρόπο, να κάνει ένα πράγμα πρώτα από όλα. Να ρίξει την αξία του άντρα της και από Α-αρσενικό να τον κάνει Β, ώστε να εξασφαλίσει πως ο σύντροφός της δεν θα ελκύεται πλέον από τα άλλα θηλυκά που ψάχνουν ένα Α-αρσενικό. Χρησιμοποιεί όπως σας είπα περίτεχνες μεθόδους, που υποβιβάζουν το σύντροφό της και τον κάνουν εξαρτώμενο από αυτήν. Κάτι το οποίο απλός ανδρικός εγκέφαλος δεν μπορεί να κατανοήσει.

Όταν όμως ο σύντροφός της έχει χάσει την αξία του ισχυρού Α αρσενικού, πέφτει πλέον και στα δικά της μάτια καθώς δεν είναι πλέον το ισχυρό αρσενικό που της εξασφάλιζε την επιβίωση της ίδιας και των απογόνων της.

Αν όμως ο σύντροφος της διατηρεί την αξία του σταθερά σαν Α-αρσενικό και μπορεί να επιβληθεί σε αυτήν, τότε η γυναίκα του νιώθει ότι απειλείται, με αποτέλεσμα αυτές οι δύο αντιλήψεις να αρχίσουν να δημιουργούν ένα νέο είδος τοξικότητας.

Γιατί ως προς τη συμπεριφορά του αρσενικού υπάρχουν δύο κατευθύνσεις.

Η μία είναι προσπαθεί να διαφυλάξει την αξία του απολογούμενος στη σύντροφό του που του τη ρίχνει, χωρίς βέβαια να μπορεί να επιβληθεί και η άλλη είναι να κρατήσει σταθερή θέση στο να διαφυλάξει την αξία του σαν Α-αρσενικό, χωρίς να απολογηθεί στη γυναίκα του και χωρίς να υποταχθεί ή να ανησυχήσει στις πολλές μεθόδους που του κάνει, υψώνοντας ανάστημα με αυστηρό τρόπο.

Αν γυναίκα δει τη δεύτερη περίπτωση, τότε νιώθει ότι κινδυνεύει. Εντείνει τις προσπάθειες της να υποβιβάσει την αξία του αλλά βρίσκει τοίχο στην επιβολή του άντρα της που αντιστέκεται. Αυτό επαναλαμβάνεται στο πέρασμα του χρόνου και δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο διαμάχης. Το αποτέλεσμα είναι από τη μία ο ανδρικός εγκέφαλος που δεν έχει αυτή την πολυπλοκότητα να κουράζεται. Και να θεωρεί ότι έχει μπροστά του μία τοξική γυναίκα. Από την άλλη ο γυναικείος εγκέφαλος βλέποντας την αντίσταση του άντρα της που στο πέρασμα του χρόνου γίνεται με όλο και πιο άγριο τρόπο, να θεωρεί τοξικό τον άντρα της.

Εκεί ακριβώς, στη θέα μιας τέτοιας κατάστασης, βγαίνουν στο προσκήνιο όλες οι υποσυνείδητες αρνητικές καταγραφές που έχουν γίνει από προηγούμενες καταστάσεις της ζωής και από προηγούμενες σχέσεις, και επιδεινώνουν την κατάσταση εντείνοντας το φόβο και κατ’ επέκταση τις διαμάχες.

Όλο δηλαδή το παιχνίδι σε αυτό το είδος τοξικότητας, παίζεται στην προσπάθεια της γυναίκας να επιβάλλει την πτώση της αξίας του άντρα της, και στην προσπάθειά του άντρα στο να αντισταθεί για να μην του πάρει τον αέρα αλλά να επιβληθεί στη γυναίκα του.

Αυτό είναι και το πιο συνηθισμένο είδος τοξικότητας σε μία σχέση. Και συνήθως τα ζευγάρια που δεν γνωρίζουν τη φυσική τάση των ερπετοειδών εγκεφάλων τους, το μόνο που βλέπουν είναι ότι και ο ένας και ο άλλος έχουν τοξικούς συντρόφους.

Τις περισσότερες φορές σε αυτό το είδος τοξικότητας, οι γυναίκες μπερδεύονται και θεωρούν τους άντρες τους τοξικούς, επειδή βλέπουν τη συμπεριφορά της άμυνας τους, παραβλέποντας τη δική τους συμπεριφορά που το ξεκίνησε όλο αυτό. Γιατί πολύ απλά τους βγαίνει φυσικά χωρίς συνειδητή σκέψη.

Πριν βιαστείς λοιπόν να κρίνεις το σύντροφό σου και τη σύντροφό σου τοξικούς, δες λίγο τις συμπεριφορές.

Στην πρώτη απλή περίπτωση τοξικότητας τότε ο σύντροφος ή η σύντροφός σου θα είχαν από την αρχή κιόλας ενδείξεις ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα με αυτούς, ακόμα και αν το έκρυβαν πάρα πολύ καλά.

Στη δεύτερη σύνθετη περίπτωση που δείχνουν ότι ο σύντροφός σου δεν είχε ενδείξεις και σημεία τοξικότητας αλλά μέχρι ένα σημείο όλα πήγαιναν καλά, δες πάλι τις συμπεριφορές που ξεκίνησαν και πυροδότησαν όλο αυτό. Μήπως βρίσκεσαι στη δεύτερη περίπτωση χωρίς να το καταλάβεις και νομίζεις ότι ο σύντροφος η η σύντροφος σου είναι τοξικά άτομα;

Στην πρώτη περίπτωση δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Και οι επιλογές που έχεις είναι δύο. Η πρώτη είναι να υπομείνεις για πάντα και η δεύτερη είναι να χωρίσεις.

Στη δεύτερη περίπτωση ανάλυσέ το και αν ήσασταν καλά στην αρχή αλλά μετά ξεκίνησαν καυγάδες, σίγουρα χρειάζεται να σας ξεμπερδέψει κάποιος ειδικός. Γιατί δεν ξέρετε από πού να το πιάσετε και πού να το τελειώσατε.