Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι μας παρακινεί να κάνουμε ή να μην κάνουμε κάτι, και να ενεργούμε ή να μην ενεργούμε μπροστά στη θέα μιας κατάστασης;
Τι είναι αυτό που μας κάνει να συμπεριφερόμαστε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο;
Ακόμη και η δράση μπορεί να έχει πολλές εκδηλώσεις. Μπορεί άλλοτε να συμπεριφερόμαστε με αγάπη και άλλοτε επιθετικά.
Τι συμβαίνει πίσω από όλα αυτά;
Νομίζουμε ότι όλα αυτά είναι επειδή το θέλουμε και επειδή το επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο απόλυτο ότι είναι η πραγματική μας βούληση.
Τι συμβαίνει λοιπόν όταν εμφανίζεται μια συμπεριφορά, όπως το να ενεργείτε κάνοντας κάτι με συγκεκριμένο τρόπο, είτε να μην κάνετε τίποτα, είτε να σηκώνεστε και να απομακρύνεστε;
Θα σας εξηγήσω λοιπόν με πολύ απλά λόγια και πολύ γρήγορα τι συμβαίνει, ώστε να καταλάβετε και να το έχετε υπόψη σας όταν επιλέγετε να συμπεριφέρεστε με έναν συγκεκριμένο τρόπο.
Σε όλη μας τη ζωή, το μυαλό μας καταγράφει γεγονότα, εμπειρίες και συναισθήματα, τα οποία αποθηκεύει συνεχώς μέσα του.
Ό,τι έχει αποθηκευτεί είναι έτοιμο για χρήση από τον εγκέφαλο, ο οποίος τα κατατάσσει, τα ιεραρχεί και τα χρησιμοποιεί, σύμφωνα με το τι τον εξυπηρετεί μια συγκεκριμένη στιγμή.
Το πώς θα τα χρησιμοποιήσει, εξαρτάται από την ερμηνεία που θα δώσει στην κατάσταση, ανάλογα με τις εντελώς προσωπικές του εμπειρίες που έχει καταγράψει. Οπότε αυτόματα κρίνει τι είδους εμπειρία και συναίσθημα θα χρησιμοποιήσει όταν έρχεται σε επαφή με ένα γεγονός και μια κατάσταση.
Αυτό ακριβώς καθορίζει τη «δράση» ή «μη δράση» που θα διαταχθεί να κάνω. Όλα γίνονται αυτόματα.
- Α. Το μάτι συλλαμβάνει και φωτογραφίζει το γεγονός που βλέπει να συμβαίνει.
Για παράδειγμα:
- Δεν έχω λεφτά.
- Δεν έχω καλή σχέση ή δεν έχω καθόλου σχέση αγάπης.
- Είμαι πολύ χοντρός.
- Δεν έχω φίλους.
- Είμαι άνεργος.
- Έχω μεγάλους λογαριασμούς.
- Είμαι ντροπαλός.
- Έχω πολλές ασθένειες.
- Δεν έχω καλή φήμη.
- Και τα λοιπά.
Β. Στέλνει αμέσως τις πληροφορίες στον εγκέφαλο για επεξεργασία.
Τα διάφορα γεγονότα και εμπειρίες έχουν δημιουργήσει διαφορετική αντίληψη στον καθένα μας.
Όταν οι πληροφορίες φτάσουν στον εγκέφαλο, τις επεξεργάζεται χρησιμοποιώντας τις ήδη υπάρχουσες αποθηκευμένες πληροφορίες από το υποσυνείδητο.
Τα αποθηκευμένα δεδομένα καθώς είπαμε, προέρχονται από πεποιθήσεις, από εμπειρίες, από οικογενειακή εκπαίδευση και από κοινωνική εκπαίδευση.
Γ. Ενεργοποιείται άμεσα το φίλτρο RAS που έχουμε στον εγκέφαλο.
Αυτό το φίλτρο έχει μία ειδική λειτουργία: Από τα 40.000.000 πληροφορίες ανά δευτερόλεπτο που λαμβάνει ο εγκέφαλος, έχει την εντολή να επιτρέπει να περάσουν μόνο 2.000 πληροφορίες και συμπεράσματα, δίνοντας πάντα προτεραιότητα στις αρνητικές, για να μας προστατεύσει από τυχόν αντίξοες καταστάσεις και συνθήκες.
Δ. Αυτό το φίλτρο RAS στέλνει όλες τις αρνητικές πληροφορίες πίσω στον εγκέφαλο, δημιουργώντας λογικά επιχειρήματα για να τις υποστηρίξει και να τις κάνει σημαντικές.
Ο εγκέφαλος θα κρίνει την κατάσταση δημιουργώντας εικόνες και υφαίνοντας σενάρια, για να υποστηρίξει την προστασία της επιβίωσής μας, αλλά και της προσωπικότητας και της ταυτότητάς μας.
Ε. Ο εγκέφαλος δίνει οδηγίες στην καρδιά για να νιώσει ένα συναίσθημα, είτε φόβο είτε αγάπη, ανάλογα με το συμπέρασμα που έχει κάνει.
Σε αυτό το σημείο, η καρδιά αποδέχεται και τροποποιεί τις οδηγίες ανάλογα το συναίσθημα που αισθάνεται και μας κινητοποιεί να νιώσουμε είτε χαρά και ευφορία, είτε φόβο, άγχος και δυσαρέσκεια.
Ζ. Η καρδιά στέλνει το σήμα συναισθήματος πίσω στον εγκέφαλο.
Η καρδιά στέλνει το συμπέρασμα του συναισθήματος που ένιωσε ξανά στον εγκέφαλο, για να τον κινητοποιήσει να δράσει με ανάλογο τρόπο!
Η. Τέλος, έχοντας την έγκριση της καρδιάς, ο εγκέφαλος δίνει οδηγίες στο σώμα μας πλέον να συμπεριφερθεί σύμφωνα με το τελικό συμπέρασμα που προκύπτει:
«Είτε να δράσουμε και να ενεργήσουμε, είτε να μη δράσουμε και να αδρανήσουμε, είτε να φύγουμε και να απομακρυνθούμε από την κατάσταση!»
Όταν διατάσσει δράση, μας κινητοποιεί να το κάνουμε με τον τρόπο που έχει καθορίσει και κρίνει απαραίτητο για να προστατεύσει την επιβίωση μας, την προσωπικότητά μας και την ταυτότητά μας.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε κλάσματα δευτερολέπτου, χωρίς καν να το καταλάβουμε.
Όταν λοιπόν βλέπουμε μια συμπεριφορά που δεν μας εξυπηρετεί, αυτό που χρειάζεται είναι να επαναπρογραμματίσουμε τον εγκέφαλό μας με νέα δεδομένα, δημιουργώντας νέες αντιλήψεις και συνήθειες, που τείνουν σε μια νέα πιο ωφέλιμη κατεύθυνση που θα μας εξυπηρετήσει.
Άλλωστε οι αισθήσεις μας θα μας δείξουν τον δρόμο: Αν νιώθουμε άσχημα για κάτι, γιατί να μην το αλλάξουμε;
Τελικά όμως, τι πραγματικά θέλουμε;
Θέλουμε να επιμείνουμε με πείσμα σε μία άχρηστη συμπεριφορά, αφήνοντάς τη στον αυτόματο πιλότο που θα μας κρατάει για πάντα σε μία ανούσια φυλακή του παρελθόντος και θα μας διαιωνίζει μόνιμα μια δυστυχία, ή να χαιρόμαστε για την ωφέλιμη δράση που θα μας ελευθερώσει από αυτή τη λούπα και θα μας φέρει όλες τις λύσεις και την απόλυτη ευτυχία;
Πού θέλουμε να επενδύσουμε; Στο ανύπαρκτο σκοτεινό παρελθόν που πέρασε και δεν υπάρχει πια, ή σε ένα φωτεινό μέλλον γεμάτο επιδιορθώσεις και χαρά;