Πολλές φορές, οι άνθρωποι που αναλαμβάνω, τυγχάνει να αρρωστήσουν κατά τη διάρκεια της δίαιτάς τους. Σε αυτό το σημείο με ρωτούν τι να κάνουν και πώς να φάνε.
Μία ασθένεια, αλλάζει εντελώς την εσωτερική κατάσταση του σώματός μας και χρειάζεται άλλου είδους χειρισμό. Λέμε τότε, πως το σώμα μας αλλάζει το μεταβολικό του προφίλ, και προσπαθεί να χειριστεί την κατάστασή του έτσι ώστε, και να αντιμετωπίσει την ασθένεια, και να κάνει τις καθημερινές του διεργασίες, και να διατηρήσει τη βιοχημεία του σε επίπεδα επιβίωσης και κίνησης ζωής.
Πολλές φορές, όταν τύχει να αρρωστήσουμε, αισθανόμαστε διαφορετικά σήματα ως προς την όρεξή μας για φαγητό. Βέβαια, επειδή το ανθρώπινο σώμα έχει ισχυρούς αμυντικούς μηχανισμούς και πολλούς διακόπτες που χρησιμοποιεί πολύ σοφά, το καλύτερο είναι να το αφήνουμε να αναλάβει εκείνο την κατάσταση σε τέτοιες στιγμές, που είναι το καλύτερο για την καλύτερη προστασία του. Σίγουρα όμως, δεν μπορούμε να μη συμβάλλουμε στην τροφοδοσία μας με ότι καλύτερο και κατάλληλο για να του ενισχύσουμε τη δράση του.
Η καλή διατροφή, επιτρέπει στο σώμα μας να ανταποκρίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά στους μικροβιακούς εισβολείς . Και για να λειτουργήσει καλά, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού μας συστήματος χρειάζονται πολλές βιταμίνες, μέταλλα, αμινοξέα και απαραίτητα λιπαρά οξέα.
Το σώμα μας από μόνο του, ξέρει πολύ καλά τι να κάνει, και είναι καλύτερο να βασίζεστε στα σήματα του σώματός σας. Στην πραγματικότητα, τα δικά μας στοιχεία της όρεξης, μας δίνουν πιθανώς τη σαφέστερη εικόνα του τι πρέπει να φάμε (ή να αποφύγουμε να τρώμε) όταν αρρωστήσουμε. Για παράδειγμα, πολύ λίγοι από εμάς θέλουμε να φάμε όταν έχουμε πληγεί από γρίπη ή από γαστρεντερίτιδα.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι βακτηριακές λοιμώξεις οδηγούν σε υψηλότερα επίπεδα κυκλοφορούντος ΤΝΡ-άλφα (μια φλεγμονώδη κυτοκίνη), που προάγει την καταστολή της όρεξης. Ίσως αυτός να είναι ο τρόπος φύλαξης των πόρων του οργανισμού. Της ενέργειάς μας δηλαδή. Σε αυτό όμως που εμείς μπορούμε να συμβάλουμε, είναι στην σωστή τροφοδοσία του με τα κατάλληλα υλικά και με το σωστό τρόπο, που θα το βοηθήσουν να κάνει καλύτερα και πιο άνετα τη δουλειά του. Γιατί μπορεί το σώμα μας να μη ζητάει τρόφιμα σε τέτοιες στιγμές, αλλά η έλλειψη θρεπτικών μπορεί να το οδηγήσει σε χειρότερη κατάσταση.
Ίσως να μην το συνειδητοποιήσετε, αλλά αυτό που συμβαίνει στην πεπτική σας οδό παίζει τεράστιο ρόλο στο πόσο καλά είστε σε θέση να καταπολεμήσετε τα μικρόβια. Και αυτό που τρώτε – ακόμα και μερικές φορές, εάν τρώτε – μπορεί να έχει άμεση επίδραση στο πόσο γρήγορα θα αναρρώσετε από μια ασθένεια ή τη γρίπη και αν θα χτυπήσετε το πρόβλημα στην αρχή του.
Στην πραγματικότητα, το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι ένας καταπληκτικός και πολύπλοκος μηχανισμός! Μόνιμη φρουρά σε όλα τα μέρη του σώματός μας, μας προστατεύει από τις ορδές των μικροβίων, των μυκήτων και των ιών που απειλούν (κυριολεκτικά) να μας καταβάλλουν.
Όταν τρώμε, το ανοσοποιητικό μας σύστημα μπαίνει στην πράξη από την πρώτη στιγμή που βάζουμε τα τρόφιμα στα στόματά μας. Αρχίζοντας ήδη από το σάλιο, όπου περιέχει ισχυρά αντιμικροβιακά όπως λυσοζύμη, άλφα-αμυλάση και λακτοφερρίνη! Και αυτά τα αντιμικροβιακά είναι μόνο η βασική άμυνα της πρώτης γραμμής . Όλα τα μικρόβια που γλιστρούν προς τα κάτω, θα αντιμετωπίσουν ένα πολύ πιο τρομερό εμπόδιο: το υδροχλωρικό οξύ του στομάχου μας. Το αρκετά διαβρωτικό για να αφαιρέσει τη σκουριά από το χάλυβα υδροχλωρικό οξύ, θα κονιορτοποιήσει τους περισσότερους εισβολείς στα στομάχια μας πριν φτάσουν στα έντερα μας.
Εάν τα οξέα του στομάχου μας πάνε να χάσουν τη μάχη, έχουμε επίσης πρωτεΐνες και χημικές ενώσεις κάτω από την πεπτική αλυσίδα, που μπορεί να αισθανθούν και να καταπολεμήσουν οποιαδήποτε επιβλαβή βακτήρια που μπορεί να έχουν περάσει.
Ο προσωπικός μας βακτηριακός πληθυσμός (τα προβιοτικά που ακούτε τόσο πολύ), βοηθά στην αποτροπή της εισόδου επιβλαβών βακτηρίων στην κυκλοφορία του αίματός μας, ή στη ρίζα του λεπτού εντέρου και του παχέος εντέρου. Τα πρεβιοτικά και τα προβιοτικά, αξίζουν ιδιαίτερη αναφορά για τη συμβολή τους στην πρόληψη της ασθένειας. Και τα δύο είναι απαραίτητα για την υγεία του εντέρου. Και η υγεία του εντέρου, είναι απαραίτητη για την ανοσία μας.
Τα πρεβιοτικά, βοηθούν στο να θρέψουν τους καλούς μικροβιακούς μας φίλους. Συνήθως πρόκειται για κάποια μορφή ινών, και βοηθούν στην μετακίνηση της τροφής μέσω της γαστρεντερικής οδού. Και τα προβιοτικά (τα ίδια τα βακτήρια δηλαδή), έχουν αποδειχθεί ότι μας βοηθούν να ανακάμψουμε ταχύτερα μόλις αρρωστήσουμε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο όλοι μας πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα συστήματά μας είναι καλά αποικισμένα από αυτά τα φιλικά βακτήρια.
Επίσης, τα τρόφιμα που τρώμε επηρεάζουν αυτά τα βακτήρια και τις σύνθετες ενώσεις που απελευθερώνουν. Οι πλούσιες σε φυτικές ίνες τροφές, τείνουν να προάγουν μια υγιή βακτηριακή ισορροπία, ενώ από την άλλη μια δίαιτα πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα, λίπη και σάκχαρα, μπορεί να οδηγήσει σε δυσβολία – γνωστή και ως μικροβιακή ανισορροπία. Γι’ αυτό μια ισορροπημένη διατροφή πλήρους τροφής, είναι η καλύτερη ασφάλειά σας για όλα τα είδη ιών και λοιμώξεων.
Στην πραγματικότητα, η γαστρεντερική μας οδός περιλαμβάνει πάνω από το 70% του ανοσοποιητικού μας συστήματος! (Και είναι πολύ πιο περίπλοκο από ό, τι μπορούμε να αναφέρουμε εδώ).
Προς το παρόν, αρκεί να καταλάβουμε ότι αυτό που τρώμε, επηρεάζει την ανοσία μας σε πολλά επίπεδα. Εάν η διατροφή σας είναι κακή, θα αρρωστήσετε πιο συχνά από κάποιον που τρώει μια πιο υγιεινή διατροφή. Οι ιοί και οι βακτηριακές λοιμώξεις, θα σας χτυπήσουν πιο σκληρά, και θα κρατήσουν και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Εν τω μεταξύ, το να τρώτε άσχημα ενώ είστε άρρωστοι, θα σας κάνει να νιώθετε ακόμα πιο άρρωστοι.
Οι καλύτερες πηγές τροφής των πρεβιοτικών είναι:
• Λαχανικά: σπαράγγια, σκόρδο, αγκινάρες, πράσα και κρεμμύδια
• Οι υδατάνθρακες: κριθάρι, φασόλια, βρώμη, quinoa, σίκαλη, σιτάρι, πατάτες και μαρμελάδες
• Φρούτα: μήλα, μπανάνες, μούρα, εσπεριδοειδή, ακτινίδια
• Λίπη: οι λιναρόσποροι και οι σπόροι chia
Και οι καλύτερες πηγές προβιοτικών είναι :
• Γαλακτοκομικά προϊόντα: γιαούρτι, τυρί και κεφίρ με ζωντανές και ενεργές καλλιέργειες
• Ζυμωμένα λαχανικά: τουρσιά, λάχανο
• Ζυμωμένη σόγια: tempeh (τέμπέϊ)
• Διάφορα: σάλτσα σόγιας, κρασί
Εάν είστε υγιείς, στοχεύστε για 1-2 μερίδες πλούσιες σε προβιοτικά τροφές κάθε μέρα και 2-3 μερίδες πρεβιοτικών. Αν θα πρέπει να αποτρέψετε ή να ανακουφίσετε ένα ιατρικό πρόβλημα, ίσως χρειαστεί να αυξήσετε τη δόση ακόμα και με συμπληρώματα.
Προσοχή μόνο χρειάζεται σε ανθρώπους που έχουν AIDS, παίρνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, λαμβάνουν ακτινοβολία ή χημειοθεραπεία, και όσους βρίσκονται στο νοσοκομείο.
Τώρα… δεν υπάρχει οριστική απάντηση για το αν θα πρέπει τελικά να τρώτε ή να μην τρώτε κατά την περίοδο μιας ασθένειας. Μια μικρή μελέτη, είχε διαπιστώσει ότι το φαγητό βοηθά στην καταπολέμηση ενός κρυολογήματος. Από την άλλη μια νηστεία, επιτρέπει στο σώμα να καταπολεμά τις λοιμώξεις που σχετίζονται με τον πυρετό. Αλλά μια μελέτη, δεν είναι καθόλου καθοριστική. Κάτι που πρέπει να ειπωθεί θεωρητικά τόσο για φαγητό όσο και για τη νηστεία ενώ είμαστε άρρωστοι (πρακτικά πάντα μιλώντας), είναι πως θα ήταν καλύτερο να βασίζεστε στα σήματα του σώματός σας. Στην πραγματικότητα, τα δικά μας στοιχεία όρεξης, μας δίνουν πιθανώς τη σαφέστερη εικόνα του τι πρέπει να φάμε (ή να αποφύγουμε να φάμε) όταν αρρωστήσουμε. Αλλά και πάλι, το θέμα είναι πολύ περίπλοκο, καθώς υπάρχουν πολλοί συνδυασμοί πολλών παραγόντων που δεν γνωρίζουμε κατά τη φάση μιας ασθένειας.
Τι μπορείτε να κάνετε τώρα πάνω σε αυτό. Τα βασικά και γενικά ισχύοντα θα πούμε μόνο:
• Πίνετε πολλά υγρά (ειδικά νερό και πράσινο τσάι)
• Ξεκουραστείτε και αναπαυτείτε
• Εστιάστε στα τρόφιμα που ενισχύουν την ανοσοποίηση
• Συμπληρώστε με προ- και πρεβιοτικά
• Χρησιμοποιήστε συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων
Και πάνω απ’ όλα, ακούστε τα συναισθήματα του σώματός σας: Εάν είστε πεινασμένοι, φάτε. Εάν όχι, μην το κάνετε. Απλά, ακούστε το σώμα σας τι θέλει να σας πει.
Καραμανέας Ιωακείμ
- Diploma in Health Studies
- Certification in Human Health
- Certification in Diet & Nutrition/Healthy Living
- Certification in Physical Education-Fitness Training Principles & Methods
- Specialization in Workout & Training Apps
- Personal development coach
- Συγγραφέας 21 βιβλίων διατροφολογίας, προπονητικής και ψυχολογίας