Η αυτοφαγία είναι μία φυσιολογική λειτουργία που έχουμε μέσα μας και εξαιτίας της μπορούμε να ανανεωνόμαστε και να επιβιώνουμε, αλλά δυστυχώς ως συνήθως, έχει πέσει στα χέρια αυτών των ανούσιων blogger που δημιουργούν πάντα παραπληροφόρηση, με σκοπό να ελκύσουν με βαρύγδουπους τίτλους και με μπόλικη ψεύδη φαντασία, ώστε να αποσπάσουν πολλά views στα προφίλ και τις σελίδες τους.
Έχουν πάρει μία διαδικασία και την μετέτρεψαν σε μυθοπλασία. Έχουν δημιουργήσει μεγάλο ντόρο γύρω από την αυτοφαγία, πείθοντας τον κόσμο ότι είναι ένας μηχανισμός δια του οποίου αδυνατίζουμε και χάνουμε λίπος. Κάτι το οποίο είναι εντελώς ανόητο.
Για παράδειγμα, ορισμένοι TikTokker ισχυρίζονται ότι η νηστεία προκαλεί το σώμα να τρώει τον εαυτό του, κάτι που σας βοηθά να χάσετε βάρος, και άλλοι λένε ότι η αυτοφαγία μπορεί να βοηθήσει στη σύσφιξη του χαλαρού δέρματος μετά την απώλεια βάρους.
Τίποτα δεν ισχύει από αυτά!
Σήμερα λοιπόν θα απομυθοποιήσουμε την αυτοφαγία, διερευνώντας τι είναι, γιατί συμβαίνει και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί θετικά χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο η υγεία μας.
Θα αποσυνδέσεις αυτή τη λειτουργία του οργανισμού σε σχέση με το αδυνάτισμα και θα τη συνδέσεις με την πραγματική αιτία που προκαλεί αδυνάτισμα.
Ας πάμε να δούμε λοιπόν πως έχουν τα πράγματα.
Στην επιδίωξη της υγείας και της μακροζωίας, η αυτοφαγία έχει αναδειχθεί ως θέμα μεγάλου ενδιαφέροντος και κατά καιρούς, παρεξήγησης. Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η αυτοφαγία δεν είναι μια απλή συντόμευση για την απώλεια βάρους.
Μάλλον, είναι μια πολύπλοκη κυτταρική διαδικασία ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της ομοιόστασης και της κυτταρικής υγείας.
Τι είναι η Αυτοφαγία;
Η αυτοφαγία, είναι ο τρόπος του σώματος να καθαρίζει τα κατεστραμμένα κύτταρα, προκειμένου να αναγεννήσει νεότερα και πιο υγιή κύτταρα.
Είναι μια ουσιαστική, ρυθμιζόμενη διαδικασία, που αφαιρεί περιττά ή δυσλειτουργικά συστατικά μέσω ενός μηχανισμού που εξαρτάται από το λυσόσωμα. Η αυτοφαγία σαν μηχανισμός του σώματος, παίζει καθοριστικό ρόλο στην κυτταρική υγεία, τη γήρανση και την πρόληψη ασθενειών.
Στην ουσία τα κύτταρά μας μαζεύουν πολλά σκουπίδια, τα οποία εμποδίζουν τα κύτταρα να λειτουργήσουν φυσιολογικά. Η αυτοφαγία επαναχρησιμοποιείται κομμάτια κυττάρων, το οποίο είναι ένα γεγονός που βελτιστοποιεί την απόδοση τους.
Ορισμένες συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως η υπερκατανάλωση τροφής, η έλλειψη άσκησης και η υπερβολική και συχνή κατανάλωση φαγητού, μπορούν να επηρεάσουν την αυτοφαγία, και να προκαλέσουν χρόνιες παθήσεις, όπως καρδιακή, νεφρική και ηπατική νόσο.
Γιατί και πότε συμβαίνει η αυτοφαγία;
Η αυτοφαγία συνήθως προκαλείται υπό συνθήκες στρες, όπως η νηστεία, το οξειδωτικό στρες ή η φλεγμονή.
Λειτουργεί ως μηχανισμός επιβίωσης, επιτρέποντας στα κύτταρα να προσαρμοστούν σε αντίξοες συνθήκες, ανακυκλώνοντας κατεστραμμένα συστατικά για ενέργεια και κυτταρική επισκευή.
Η αυτοφαγία είναι μία διαδικασία, που βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη μέσα μας. Και αυτό συμβαίνει επειδή τα κύτταρα που αποτελούμαστε έχουν συγκεκριμένο χρόνο βίου και με την πάροδο του χρόνου, μέρη των κυττάρων μπορεί να γίνουν ελαττωματικά και να σταματήσουν να λειτουργούν.
Τότε αυτά τα μέρη γίνονται σκουπίδια μέσα σε ένα υγιές κύτταρο, τα οποία αν δεν καθαριστούν τη βάψαμε.
Η αυτοφαγία καθαρίζει τα σκουπίδια, ώστε να δημιουργηθούν νέα υγιή κύτταρα.
Αυτός είναι ο πραγματικός μηχανισμός και ο πραγματικός σκοπός για τον οποίο έχουμε εφοδιαστεί με αυτό το αμυντικό σύστημα μέσα μας.
Στάδια Αυτοφαγίας σε Κύτταρα
Έναρξη: Το κυτταρικό στρες πυροδοτεί το σχηματισμό ενός φαγοφόρου, δηλαδή μιας δομής μεμβράνης, που απομονώνει το κυτταρικό υλικό.
Επιμήκυνση και Σχηματισμός: Ο φαγοφόρος επιμηκύνεται, σχηματίζοντας ένα αυτοφαγόσωμα, που καταβροχθίζει κατεστραμμένα οργανίδια και πρωτεΐνες. Τα σκουπίδια που δεν χρησιμεύουν δηλαδή.
Σύντηξη και αποικοδόμηση: Το αυτοφαγόσωμα συντήκεται με ένα λυσόσωμα, δημιουργώντας ένα αυτολυσόσωμα. Τα ένζυμα μέσα στο λυσόσωμα αποικοδομούν τα περιεχόμενα, ανακυκλώνοντας τα συστατικά για να δημιουργήσουν ενέργεια και να ανανεωθούν.
Παράγοντες που ευνοούν την αυτοφαγία
Ο περιορισμός θερμίδων ή η νηστεία:
Η διαλειμματική νηστεία που αφήνει αρκετές ώρες τα κύτταρα χωρίς θρεπτικά συστατικά, θα δώσει την ευκαιρία στα κύτταρα να δημιουργήσουν αυτοφαγία, καθώς μιμούνται την κατάσταση της στέρησης θρεπτικών ουσιών και αυτόματα ενεργοποιεί το στάδιο συντήρησης και επιδιόρθωσης και την αυτοφαγία.
12 ώρες που είναι ένας μέσος χρόνος νηστείας, είναι αρκετός για να αρχίσει να δημιουργείται αυτοφαγία!
Το ίδιο συμβαίνει και με τις δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων ή τις κετογονικές δίαιτες.
Γιατί όταν τρώμε πολύ συχνά μέσα στη μέρα μαζί με σνακ και κάθε τρεις και λίγο, τα κύτταρα δεν μπορούν να υποβληθούν σε αυτοφαγία, επειδή έχουν συνεχώς τροφοδοσία με συστατικά. Και το μόνο που κάνουν είναι απλά να αναπτύσσονται και να διαιρούνται, μαζεύοντας συνεχώς σκουπίδια.
Βέβαια ως προς τις κετογονικές δίαιτες, η έρευνα είναι ακόμα ελλιπής και δεν έχει διεξαχθεί σε ανθρώπινο οργανισμό.
Το να είσαι όμως σε κατάσταση κέτωσης, φέρνει αποτέλεσμα διά άλλης οδού.
Αυτή η διατροφή, μιμείται πολλές πτυχές της νηστείας, επειδή καταστέλλει την ορμόνη ινσουλίνη. Και αν η ινσουλίνη είναι χαμηλή, το σώμα βρίσκεται βασικά σε κατάσταση επιταχυνόμενης καύσης λίπους. Όσο χαμηλότερο είναι το επίπεδο ινσουλίνης, τόσο υψηλότερο είναι το ποσοστό αυτοφαγίας.
Άσκηση:
Η τακτική σωματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα η αερόβια άσκηση και η προπόνηση με βάρη, έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αυτοφαγία, για δύο λόγους:
Πρώτον λόγω της καταπόνησης που προκαλείται στο μυοσκελετικό σύστημα, αναγκάζοντας τα κύτταρα να επιδιορθωθούν.
Δεύτερον εξαιτίας της καύσης των σακχάρων που έχουμε στην κυκλοφορία του αίματος μας, όπου εκεί ο οργανισμός έρχεται σε συνθήκες στέρησης γλυκογόνου και πτώσης ινσουλίνης, όπως ακριβώς σε μία δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων.
Οπότε για αυτούς τους δύο λόγους, τα κύτταρα αναγκάζονται να περάσουν σε επιδιόρθωση και αναγέννηση!
Ύπνος:
Ο επαρκής ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων αυτοφαγίας, καθώς οι διαταραχές στον ύπνο επηρεάζουν δυνητικά τη διαδικασία.
Αξιοποίηση της Αυτοφαγίας Θετικά
Ενώ η αυτοφαγία έχει πιθανά οφέλη για την υγεία, είναι ζωτικής σημασίας να την προσεγγίζουμε με ισορροπία. Η υπερβολική νηστεία ή οι ακραίες δίαιτες για την πρόκληση αυτοφαγίας, θα έχουν οπωσδήποτε δυσμενείς επιπτώσεις, δημιουργώντας αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που περιμένουμε.
Η ίδια η αυτοφαγία δεν θα σας κάνει να χάσετε βάρος. Τι είναι αυτό λοιπόν που θα σας κάνει να χάσετε βάρος;
Οι ενέργειες που θα κάνετε για να δημιουργηθεί αυτοφαγία.
Δηλαδή η δίαιτα σας και η άσκηση σας, καθώς και η απομάκρυνση της πείνας που συμβαίνει, εξαιτίας αυτής της διαδικασίας που επηρεάζει φιλικές ορμόνες, όπως την ινσουλίνη και τη γλυκαγόνη.
Τώρα βέβαια όλα αυτά, βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, κάτι το οποίο δεν το λένε οι bloggers που προβάλλουν αυτές τις μυθοπλασίες.
Το σίγουρο είναι ότι μία ελεγχόμενη και καλά ρυθμισμένη ρουτίνα διατροφής και εξάσκησης, είναι αυτό που θα φέρει τελικά το αναμενόμενο αποτέλεσμα και όχι αυτή καθαυτή η αυτοφαγία.
Συμπέρασμα:
1. Η αυτοφαγία είναι μια αξιοσημείωτη κυτταρική διαδικασία με σημαντικές επιρροές στην υγεία και τις ασθένειες. Η κατανόηση και φυσικά ο σεβασμός της περίπλοκης φύσης της, είναι ζωτικής σημασίας.
2. Αν και μπορεί να επηρεαστεί θετικά από τις επιλογές του τρόπου ζωής, δεν είναι μια αυτόνομη λύση για την απώλεια βάρους ή για θέματα υγείας.
3. Μια ισορροπημένη προσέγγιση που ενσωματώνει μια υγιεινή διατροφή, τακτική άσκηση και επαρκή ύπνο, είναι το κλειδί για την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της αυτοφαγίας χωρίς να περάσουμε τελικά στο άλλο άκρο και να γίνουμε τα θύματα της.