Τι είναι οι βιταμίνες;
Οι βιταμίνες, είναι οργανικές ενώσεις που σε πολύ μικρές ποσότητες είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη και την κανονική λειτουργία του οργανισμού.
Κάποιες από αυτές τις θαυματουργές ουσίες… συντίθενται από τον οργανισμού αλλά σε ανεπαρκής ποσότητες. Κάποιες άλλες όμως δεν μπορούν να συντεθούν από τον οργανισμό, για αυτό το λόγο πρέπει να λαμβάνονται με την τροφή. Για τις περισσότερες διαδικασίες του μεταβολισμού οι βιταμίνες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο…
Χωρίς την παρουσία τους θα ήταν αδύνατες πολλές βιοχημικές αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού ή κάποιες θα γίνονταν πολύ αργά και ακανόνιστα. Οι βιταμίνες είναι αναγκαίες για την αφομοίωση των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και των λιπών. Είναι υπεύθυνες για την σύνθεση των ορμονών και των ενζύμων. Ενισχύουν το αμυντικό σύστημα του οργανισμού, ρυθμίζουν την ανάπτυξη, και τέλος σημαντικός είναι ο ρόλος τους στην καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Σήμερα είναι γνωστές 16 βιταμίνες, κάθε μια από τις οποίες έχει διαφορετική χημική δομή και εκτελεί διαφορετική εργασία στον οργανισμού. Οι βιταμίνες διακρίνονται σε λιποδιαλυτές οι οποίες διαλύονται στο λίπος και στις υδατοδιαλυτές που διαλύονται στο νερό.
Λιποδιαλυτές είναι οι βιταμίνες A, D, E και K. Έχουν την τάση να αποθηκεύονται στους ιστούς και ιδιαίτερα στο ήπαρ σε αντίθεση με τις υδατοδιαλυτές. Βραχυπρόθεσμη έλλειψη τους από τον οργανισμό μπορεί να αναπληρωθεί από την χρήση αυτών των αποθεμάτων. Η υπερδοσολογία όμως έχει ως αποτέλεσμα την υπερβολική συγκέντρωση, με πολύ δυσάρεστες επιπτώσεις στην υγεία.
Υδατοδιαλυτές είναι οι βιταμίνες B1, B2, B5 (παντοθεικό οξύ), B6, Β9 (φολικό οξύ), B12, C, H (βιοτίνη), χολίνη, ινοσιτόλη και το παρα-αμινοβενζοικό οξύ (PABA).
Τυχόν πλεονάζουσα ποσότητα δεν αποθηκεύεται στο οργανισμού, αλλά αποβάλλεται με τον ιδρώτα και τα ούρα. Εξαίρεση αυτού αποτελεί η βιταμίνης Β12. Παρόλα αυτά η υπερβολική δοσολογία τους μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες παρενέργειες τον οργανισμού.
Επιτρέψτε μου να σας δώσω μερικά στοιχεία να τα ‘χετε, για το τι κάνει η κάθε μία, ίσα για να ξέρετε τη χρησιμότητα τους και να εκτιμήσετε την αξία της λήψης τους.
Βιταμίνη Α (Ρετινόλη)
Αυτή η βιταμίνη συμβάλλει στην καλή υγεία των οστών, του δέρματος και των μαλλιών σας. Η βιταμίνη A είναι επίσης απαραίτητη για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών και για την αναπαραγωγή. Είναι επίσης σημαντική για την καλή όραση, τα υγιή ούλα και την καλή πέψη.
RDA = 800 mcg
Βήτα-καροτίνη (Προβιταμίνη A)
Το σώμα σας μπορεί να μετατρέψει την Προβιταμίνη A σε βιταμίνη A. Επειδή είναι αντιοξειδωτικό, προφυλάσσει τα κύτταρά σας από τις ελεύθερες ρίζες. Η βήτα-καροτίνη είναι επίσης σημαντική για το ανοσοποιητικό σύστημά σας.
Βιταμίνη C (Ασκορβικό Οξύ)
Αυτή η βιταμίνη είναι σημαντική σε μεγάλο βαθμό για όλες τις διεργασίες του σώματός σας. Η βιταμίνη C προφυλάσσει τα κύτταρά σας από τις ελεύθερες ρίζες και τις ιώσεις. Η βιταμίνη C είναι επίσης σημαντική για τα υγιή οστά και δόντια, για τη δημιουργία του κολλαγόνου συνδετικού ιστού και για τις ενδογενείς ορμόνες. Η βιταμίνη C συμβάλλει επίσης στην αφομοίωση του σιδήρου.
RDA = 60 mg
Βιταμίνη D (Καλσιφερόλη)
Η βιταμίνη D είναι απαραίτητη για γερά δόντια και οστά. Συμβάλλει στην απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου διαμέσου του εντερικού τοιχώματος και παίζει ρόλο στην αντίσταση του οργανισμού στις ασθένειες. Γνωρίζετε ότι και το σώμα σας μπορεί επίσης να παράγει βιταμίνη D; Το δέρμα σας παράγει τη βιταμίνη αυτή κάθε φορά που βρίσκεστε στη λιακάδα!
RDA = 5 mcg
Βιταμίνη E (τοκοφερόλη)
Η βιταμίνη E είναι αντιοξειδωτικό και προφυλάσσει κυρίως τα σύνθετα ακόρεστα λιπαρά οξέα (τα οποία είναι ένας από τους θεμέλιους λίθους του σώματός σας) από τις ελεύθερες ρίζες. Η βιταμίνη E είναι επίσης απαραίτητη για τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των μυϊκών κυττάρων. Είναι επίσης σημαντική για την αντοχή του σώματος και συμβάλλει στην αφομοίωση του οξυγόνου από τα κύτταρά σας.
RDA = 10 mg
Βιταμίνη K (Φυτομεναδιόνη)
Αυτή η βιταμίνη επιδρά θετικά στη θρόμβωση του αίματος και αποτρέπει την απασβέστωση των οστών. Η περισσότερη βιταμίνη K παράγεται από τα βακτηρίδια στο παχύ έντερο.
RDA = 80 mcg
Βιταμίνη B1 (Θειαμίνη)
Η βιταμίνη B1 σας προσφέρει ενέργεια για το μεταβολισμό των υδατανθράκων και είναι βασική για την καλή λειτουργία του νευρικού σας συστήματος και της καρδιάς σας. Συμβάλλει στην κανονική ανάπτυξη και είναι απολύτως απαραίτητη για το μεταβολισμό των μυών σας.
RDA = 1, 4 mg
Βιταμίνη B2 (Ριβοφλαβίνη)
Η βιταμίνη B2 είναι σημαντική για να έχετε υγιές δέρμα και μαλλιά, για την πέψη και την καλή λειτουργία του νευρικού σας συστήματος. Αυτή η βιταμίνη παρέχει ενέργεια για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και του λίπους. Η βιταμίνη B2 είναι σημαντική για τη λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης.
RDA = 1, 6 mg
Βιταμίνη B3 (Νιασίνη)
Η βιταμίνη B3 συμμετέχει στο μεταβολισμό της ενέργειας, των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και του λίπους από τα κύτταρά σας. Είναι επίσης απαραίτητη για τη δημιουργία του γλυκογόνου – της προσωπικής σας αποθήκης «ταχείας ενέργειας». Βοηθά στην καλή κυκλοφορία και ελαττώνει τη χοληστερόλη στο αίμα σας. Το αμινοξύ Τρυπτοφάνη μπορεί επίσης να μετατραπεί σε βιταμίνη B3, γι’ αυτό στην πραγματικότητα έχουμε πάντα επαρκή ποσότητα της βιταμίνης αυτής.
RDA = 18 mg
Βιταμίνη B5 (Παντοθενικό Οξύ)
Η βιταμίνη B5 συμβάλλει στη δημιουργία ενώσεων πλούσιων σε ενέργεια, κατά το μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών και του λίπους. Είναι μεγάλης σημασίας για το σχηματισμό των ενδογενών ορμονών, της «καλής χοληστερόλης» και των λιπαρών οξέων. Συμβάλλει επίσης στο να διαθέτετε αντοχή στις καταπονήσεις.
RDA = 6 mg
Βιταμίνη B6 (Πυριδοξίνη)
Αυτή η βιταμίνη είναι σημαντική για την καλή ανάπτυξη και συντήρηση των ιστών σας για υγιή επιδερμίδα, νύχια και μαλλιά. Είναι επίσης ένα συνένζυμο για το μεταβολισμό των πρωτεϊνών, των υδατανθράκων και του λίπους. Η βιταμίνη Β6 είναι επίσης απαραίτητη για τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των αντισωμάτων.
RDA = 2 mg
Βιοτίνη (Βιταμίνη B8)
Η βιοτίνη ελέγχει τις κεντρικές διεργασίες του μεταβολισμού. Παίζει έναν απολύτως απαραίτητο ρόλο στην έκλυση ενέργειας από τη γλυκόζη, την ανάκτηση της γλυκόζης και τη συγκέντρωση των λιπαρών οξέων. Προσφέρει υγιή επιδερμίδα και μαλλιά.
RDA = 0, 15 mg
Φολικό Οξύ (Βιταμίνη B11)
Το φολικό οξύ είναι απαραίτητο για τη συγκέντρωση της κυτταρικής πρωτεΐνης (του πυρήνα) και για τη δημιουργία του κόκκινου χρώματος στο αίμα. Συμβάλλει επίσης στη συγκράτηση του σιδήρου. Οι γυναίκες που θέλουν να μείνουν έγκυες συνιστάται να λαμβάνουν πρόσθετο φολικό οξύ. Συνιστάται το φολικό οξύ να λαμβάνεται για ένα μήνα πριν μέχρι 2 μήνες μετά τη σύλληψη για να περιορίζεται κατά 50% ο κίνδυνος γέννησης νεογνού με συγγενείς ανωμαλίες. Η συνιστώμενη ποσότητα είναι επιπλέον 0.5 mg φολικού οξέος.
RDA = 200 mcg
Βιταμίνη B12 (Κοβαλαμίνη)
Αυτή η βιταμίνη συμμετέχει στη δημιουργία του DNA και του RNA, του γενετικού υλικού μας. Η βιταμίνη B12 αναλαμβάνει τη μεταφορά του οξυγόνου, συμβάλλει στον μεταβολισμό των κυττάρων και είναι απαραίτητη για τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
RDA = 1 mcg
Χολίνη και ινοσιτόλη
Και οι δύο αυτές ουσίες ανήκουν στην ομάδα βιταμινών B και αποτελούν μέρος της λεκιθίνης. Συνεργάζονται για την επεξεργασία του λίπους και της χοληστερόλης. Η χολίνη συμμετέχει στην ανάπτυξη του νευρικού συστήματος και παίζει σημαντικό ρόλο στη μετάδοση των νευρικών παλμών.
Αυτά τα βασικά για τις βιταμίνες, που όπως είδαμε, παίζουν τον «πρωταγωνιστή», στο μεταβολισμό μας.
Καραμανέας Ιωακείμ
- Diploma in Health Studies
- Personal Development Coach & Mentor
- Certification in Human Health
- Certification in Diet & Nutrition/Healthy Living
- Certification in Physical Education-Fitness Training Principles & Methods
- Specialization in Workout & Training Apps
- Συγγραφέας 21 βιβλίων διατροφολογίας, προπονητικής και ψυχολογίας